Το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων είναι ένα ηλεκτρονικό μητρώο στο οποίο οφείλουν όλα τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα που φορολογείται στην Ελλάδα να καταχωρίσουν τα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων τους.
Ο νέος αυτός θεσμός ορίζει πως βάσει Νόμου όλες οι επιχειρήσεις πρέπει να εγγραφούν στην διαδικτυακή αυτή εφαρμογή η οποία τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων.
Τι είναι ο “Πραγματικός Δικαιούχος”?
Πραγματικός δικαιούχος θεωρείται το φυσικό ή τα φυσικά πρόσωπα στα οποία πραγματικά
ανήκει ή τα οποία πραγματικά ελέγχουν μία εταιρική οντότητα.
Ως «πραγματικός δικαιούχος» νοείται ιδίως:
Α) Όσον αφορά τις εταιρείες:
1) Το ή τα φυσικά πρόσωπα στα οποία τελικά ανήκει η εταιρεία ή τα οποία ελέγχουν αυτήν διά της κατοχής ή του ελέγχου, αμέσως ή εμμέσως, ικανού ποσοστού των μετοχών ή των δικαιωμάτων ψήφου ή άλλων ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων αυτής, μεταξύ άλλων και μέσω μετοχών στον κομιστή ή μέσω ελέγχου με άλλα μέσα.
- Η κατοχή ποσοστού μετοχών άνω του 25% ή ιδιοκτησιακού δικαιώματος άνω του 25% μιας εταιρείας από φυσικό πρόσωπο αποτελεί ένδειξη άμεσου ελέγχου αυτής.
- Η κατοχή ποσοστού μετοχών άνω του 25% μιας εταιρείας από άλλη εταιρεία έλεγχος της οποίας ασκείται από φυσικό ή φυσικά πρόσωπα ή από περισσότερες εταιρείες, που ελέγχονται από το ίδιο ή τα ίδια φυσικά πρόσωπα, αποτελεί ένδειξη έμμεσου ελέγχου. Ο έλεγχος με άλλα μέσα μπορεί να εξακριβωθεί, μεταξύ άλλων, με βάση τις προϋποθέσεις των παραγράφων 2 έως και 5 του άρθρου 32 του ν. 4308/2014.
2) Αν, και μόνο εφόσον εξαντληθούν όλα τα δυνατά μέσα και ελλείψει βάσιμων υποψιών, δεν προσδιοριστεί κανένα πρόσωπο ως πραγματικός δικαιούχος, σύμφωνα με την περίπτωση 1. ή αν υπάρχουν αμφιβολίες ως προς το ότι το πρόσωπο, που προσδιορίστηκε είναι ο πραγματικός δικαιούχος, το ή τα φυσικά πρόσωπα, που κατέχουν θέση ανώτατου διοικητικού στελέχους διευθύνοντος την εταιρεία. Τα υπόχρεα πρόσωπα τηρούν αρχεία των δράσεων, που έχουν αναλάβει για να προσδιοριστεί ο πραγματικός δικαιούχος, σύμφωνα με τα ανωτέρω.
Β) Όσον αφορά τα καταπιστεύματα (trusts):
- ο ιδρυτής,
- ο καταπιστευματοδόχος,
- ο προστάτης, αν υπάρχει,
- οι δικαιούχοι ή, εφόσον οι δικαιούχοι της νομικής οντότητας ή του νομικού μορφώματος δεν έχουν προσδιοριστεί ακόμη, η κατηγορία προσώπων προς το συμφέρον των οποίων κυρίως έχει συσταθεί ή λειτουργεί η νομική οντότητα ή το νομικό μόρφωμα,
- οποιοδήποτε άλλο φυσικό πρόσωπο στο οποίο τελικά ανήκει ή το οποίο ασκεί άμεσα ή έμμεσα με οποιοδήποτε μέσο τον έλεγχο του καταπιστεύματος.
Γ) Όσον αφορά λοιπές νομικές οντότητες ή νομικά μορφώματα παρεμφερή με τα καταπιστεύματα συμπεριλαμβάνονται τα πρόσωπα που κατέχουν αντίστοιχη ή ανάλογη θέση με τα πρόσωπα που αναφέρονται στην περίπτωση β’.
Ποιοι είναι υποχρεωμένοι να καταχωρηθούν στο Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων?
Υπόχρεοι καταχώρισης είναι:
1. Εμπορικές επιχειρήσεις, που δεν είναι εισηγμένες σε ρυθμισμένη αγορά ή Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης:
- Ομόρρυθμες Εταιρείες.
- Ετερόρρυθμες εταιρείες.
- Ετερόρρυθμες εταιρείες κατά μετοχές.
- Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης.
- Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης μονοπρόσωπες.
- Ανώνυμες Εταιρείες.
- ΙΜΕ ΕΠΕ.
- Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες.
- Θυγατρικές εταιρείες ημεδαπών ή αλλοδαπών εταιρειών με πραγματικό δικαιούχο εισηγμένη εταιρεία στην Ελλάδα ή την αλλοδαπή καταχωρίζουν ως πραγματικό δικαιούχο την εισηγμένη μητρική σύμφωνα με το μέρος Β του παρόντος άρθρου.
2. Ναυτικές – ναυτιλιακές εταιρείες:
- ναυτικές εταιρείες του ν. 959/1979 και ειδικές ναυτικές επιχειρήσεις (ΕΝΕ) εγκριτικών πράξεων του άρθρου 13 του ν.δ. 2687/1953 που έχουν καταχωρηθεί στο Μητρώο ΝΕ του ν. 959/1979,
- οι ναυτιλιακές εταιρείες πλοίων αναψυχής του ν. 3182/2003 (ΝΕΠΑ),
- οι συμπλοιοκτησίες.
Οι εταιρείες της παρούσας παραγράφου καταχωρίζουν στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων τα στοιχεία που έχουν ήδη καταχωρισθεί στα οικεία Μητρώα του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.
3. Αστικές επαγγελματικές εταιρείες:
- αστικές επαγγελματικές εταιρείες δικηγόρων,
- αστικές επαγγελματικές εταιρείες συμβολαιογράφων, γ) αστικές επαγγελματικές εταιρείες δικαστικών επιμελητών.
4. Οντότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα:
- σύλλογοι – σωματεία,
- ιδρύματα,
- αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες,
- μη κερδοσκοπικές οργανώσεις κατά την έννοια του άρθρου 11 του ν. 2731/1999.
5. Καταπιστεύματα και παρεμφερή μορφώματα:
- οι νομικές οντότητες της περιπτ. δ του άρθρου 2 του ν. 4172/2013,
- τα αλλοδαπά εμπιστεύματα (trusts) του οποίου ο ιδρυτής, εμπιστευματούχος ή δικαιούχος είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος,
- αλλοδαπά ιδρύματα (foundation).
6. Συνεταιρισμοί:
- αστικοί συνεταιρισμοί,
- οικοδομικοί συνεταιρισμοί,
- αγροτικοί συνεταιρισμοί,
- πιστωτικοί συνεταιρισμοί,
- πιστωτικοί συνεταιρισμοί που λειτουργούν με τη μορφή πιστωτικού ιδρύματος.
7. Εταιρείες που βρίσκονται σε πτώχευση, εκκαθάριση ή ειδική εκκαθάριση ή σε παρόμοιες διαδικασίες αφερεγγυότητας. Ο σύνδικος της πτώχευσης, ο διαχειριστής αφερεγγυότητας ή ο εκκαθαριστής ή ειδικός εκκαθαριστής καταχωρίζουν σε ειδική μερίδα του Κεντρικού Μητρώου τα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων.
8. Οι εισηγμένες εταιρείες σε ρυθμισμένη αγορά ή Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης, που λειτουργεί στην Ελλάδα καταχωρίζονται αυτόματα στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων, μέσω σύνδεσης του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών με τη ΓΓΠΣ. Τα στοιχεία καταχώρισης αφορούν τον Α.Φ.Μ. και τον κωδικό αναγνώρισης νομικού προσώπου (Legal Entity Identifier).
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Επιδότηση LEADER – 2η Πρόσκληση – Νομός Ηρακλείου και Ρεθύμνου
Ποια είναι η διαδικασία?
Για την υποβολή στοιχείων στην εφαρμογή του Κεντρικού Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων
εφαρμόζεται η ακόλουθη διαδικασία:
α. Η εφαρμογή παρέχεται από το εξής link.
β. Πρόσβαση στην εφαρμογή για την υποβολή των στοιχείων έχουν τα νομικά πρόσωπα και οι
νομικές οντότητες με την έννοια των περιπτ. γ) και δ) του άρθρου 2 του ν. 4172/2013 διά των
εξουσιοδοτημένων εκπροσώπων τους με χρήση των κωδικών Taxisnet.
γ. Με την επιτυχή εισαγωγή στο σύστημα, πραγματοποιούνται έλεγχοι για την διαπίστωση του
ρόλου και των δικαιωμάτων πρόσβασης. Αναλόγως αποδίδονται οι ρόλοι «Πάροχος στοιχείων
πραγματικού δικαιούχου Ν.Π.» «Αρμόδια Ελεγκτική Αρχή», «Αρμόδια Αρχή», «Υπόχρεο
Πρόσωπο», «Κεντρικός Συντονιστικός Φορέας»
Ποια είναι τα στοιχεία που καταχωρούνται?
Καταχωρητέα στοιχεία: Κατά το άρθρο 4 της Υ.Α. αυτής, καταχωρούνται από τον πάροχο στοιχείων, δηλαδή από τον νόμιμο εκπρόσωπο του φορέα ή το ειδικά εξουσιοδοτημένο πρόσωπο για την τήρηση του Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων του φορέα, τα ακόλουθα κατά περίπτωση στοιχεία:
Για νομικά πρόσωπα:
α) Για το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα που εκπροσωπεί: ΑΦΜ, Επωνυμία, Διακριτικό τίτλο, ΑΡ.ΓΕΜΗ, μορφή νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, στοιχεία επικοινωνίας (Χώρα, Οδός, Αριθμός, ΤΚ, Πόλη, Περιφερειακή Ενότητα, Περιφέρεια, τηλ. σταθερό, fax, email), κωδικό αναγνώρισης νομικού προσώπου (Legal Entity Identifier), όπου απαιτείται.
β) Για τον ίδιο τον πάροχο στοιχείων: ΑΦΜ, Όνομα, Επώνυμο, Πατρώνυμο, τύπος
πιστοποιητικού ταυτοποίησης, αριθμός πιστοποιητικού, ημερομηνία γέννησης, διεύθυνση κατοικίας (Χώρα διαμονής, Οδός, αριθμός, ΤΚ, Πόλη, Περιφερειακή Ενότητα, Περιφέρεια, τηλ. σταθερό, τηλ. κινητό, fax, email).
γ) Για τους πραγματικούς δικαιούχους:
i) Βασικά στοιχεία: ΑΦΜ, Όνομα, 4 Επώνυμο, Πατρώνυμο, τύπος πιστοποιητικού, αριθμός πιστοποιητικού, ημερομηνία γέννησης, υπηκοότητα, διεύθυνση κατοικίας (Χώρα διαμονής, Οδός, αριθμός, ΤΚ, Πόλη, Περιφέρεια, Περιφερειακή Ενότητα, τηλ. σταθερό, τηλ. κινητό, fax, διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου),Φορολογική κατοικία και TAX ID.
ii) Διεύθυνση επικοινωνίας/αλληλογραφίας: Οδός, αριθμός, ΤΚ, Πόλη, Περιφερειακή Ενότητα, Περιφέρεια, Χώρα,
iii) Ιδιότητες πραγματικού δικαιούχου: Μέλος Δ.Σ., δ/νων σύμβουλος, εντεταλμένος σύμβουλος, διοικητής, γενικός δ/ντής, δ/ντής, άλλο πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση στη διοίκηση, διαχείριση ή εκπροσώπηση της εταιρείας, εταίρος, μέτοχος, άλλη ιδιότητα,
iv) Είδος και έκταση δικαιωμάτων: Είδος μέλους, είδος τίτλου, ποσοστό ιδιοκτησίας, ποσοστό δικαιώματος ψήφου, δυνατότητα ελέγχου με άλλο τρόπο (εξωεταιρική συμφωνία για διορισμό μελών ΔΣ ή για από κοινού λήψη αποφάσεων στη Γενική Συνέλευση), τυχόν ιδιότητα πολιτικώς εκτεθειμένου προσώπου/στενού συγγενή ή στενού συνεργάτη του κατά τους ορισμούς 9,10,11 του άρθρου 3 του ν. 4557/2018.
δ) Στην περίπτωση κατοχής εταιρείας από άλλη εταιρεία, καταχωρίζει:
i) Βασικά στοιχεία: Επωνυμία, Διακριτικός τίτλος, ΑΦΜ, ΑΡ. ΓΕΜΗ, είδος Ν.Π., στοιχεία προσδιορισμού έδρας (Χώρα, Οδός, Αριθμός, ΤΚ, Πόλη, Περιφερειακή Ενότητα, Περιφέρεια, τηλέφωνο fax, διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, επίσημος ιστοσελίδα νομικού προσώπου αν υπάρχει), Φορολογική κατοικία και TAX ID.
ii) Είδος και έκταση δικαιωμάτων: Είδος μέλους, είδος τίτλου, ποσοστό ιδιοκτησίας, ποσοστό δικαιώματος ψήφου, δυνατότητα ελέγχου με άλλο τρόπο.
Για νομικές οντότητες (καταπιστεύματα και άλλα είδη νομικών μορφωμάτων παρεμφερή
με καταπιστεύματα.
Τα στοιχεία για τον ίδιο της περιπτ. β, της παρ. 1 του παρόντος άρθρου και τα βασικά στοιχεία της υποπερίπτ. ii) της περιπτ. γ, της παρ. 1 του παρόντος άρθρου των ακολούθων προσώπων:
α) του ιδρυτή,
β) του ή των καταπιστευματοδόχων,
γ) του προστάτη (ενδεχομένως),
δ) των δικαιούχων ή της κατηγορίας δικαιούχων,
ε) οποιουδήποτε άλλου φυσικού προσώπου ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο επί του καταπιστεύματος.
Όλα τα ποσοστά καταχωρούνται με ακρίβεια δύο δεκαδικών ψηφίων. Τα στοιχεία αυτά αντλούνται από τη βάση δεδομένων της Φορολογικής Διοίκησης αλλά επικαιροποιούνται και επιβεβαιώνονται από τον πάροχο στοιχείων, ο οποίος φέρει και την ευθύνη της ακρίβειας και πληρότητας αυτών.